Human-Animal Interactions

Looptijd: 01-03-2020 t/m 28-02-2021

Paarden en honden worden met toenemende mate ingezet als hulpdier. Voor therapeutische, coachings-, of onderwijsdoeleinden tot en met hulp voor mensen met beperkingen. Naar de positieve effecten van de inzet van dieren in de zorg voor de mens wordt veel onderzoek gedaan, maar wat de impact hiervan op de dieren is, is niet bekend. Meer inzicht en kennis in de effecten van de interactie tussen mensen en dieren is cruciaal om zo de waardevolle functie die dieren vervullen in de maatschappij te kunnen blijven garanderen.

Professionals in het veld hebben maar in beperkte mate de mogelijkheid om goed onderbouwde kennis over dierenwelzijn op te doen. Omgekeerd, heeft de professional vragen en ideeën ten aanzien van het waarborgen van dierenwelzijn bij dieren die worden ingezet in zorgsituaties. Dit zijn fundamentele vragen zoals het gebruik van leertheorieën bij het opleiden van de dieren, maar kunnen ook hele praktische vragen zijn als wat is de maximale belasting die we van een dier in een zorgsituatie kunnen vragen? en waar moet de huisvesting aan voldoen? Aeres Hogeschool Dronten heeft expertise en vaardigheden in huis om deze fundamentele en praktijkvragen op te pakken en vormt daarmee de essentiële schakel om de innovatiekracht van het MKB verder te versterken.

Het doel van dit project is om met de professionals in het veld te inventariseren voor welke aspecten binnen hun werkgebied extra kennis nodig is om het welzijn van dieren in zorgsituaties te blijven waarborgen. Op basis van de inventarisatie wordt een onderzoeksvoorstel geschreven.

Looptijd: 01-03-2020 t/m 28-02-2021

Honden en paarden worden vanwege hun fysieke- en karaktereigenschappen ingezet voor opsporing, speurwerk en beveiliging/surveillance. Niet elke hond of paard heeft de juiste eigenschappen en mogelijkheden die het geschikt maken voor deze taken. Er vindt een zorgvuldige selectie en gedegen opleiding plaats alvorens de dieren in de praktijk aan het werk gaan. Veel dieren hebben daarbij ook een hechte band met hun (be)geleider of berijder. Daar wordt gezocht naar een juiste match waarbij alles draait om vertrouwen.

POnderzoek naar gedrag van honden en paarden heeft uitgewezen dat met gedragstesten het karakter van honden en paarden gemeten kan worden en daarmee een belangrijke bijdrage kan leveren bij het selectieproces. Naast het gedrag kunnen ook fysiologische stress responsen een aanvulling zijn. Met sensoren kan de reactie van een dier op uitdagingen in de omgeving en interactie met mensen nauwkeurig gemonitord worden.

In de opleiding en wanneer de honden en paarden aan het werk gaan wordt veel van ze gevraagd. Met een arbeidscontract voor onbetaalde tijd is het dan ook belangrijk dat het welzijn van de dieren voldoende aandacht krijgt. Wat is de maximale belasting per dag en hoe is de verdeling ‘vrije’ tijd en ‘werk’?

Het doel van dit project is om met het werkveld en technologiebedrijven te inventariseren waar mogelijkheden en kansen liggen om de selectie, opleiding en het werken in de maatschappij voor honden en paarden voor opsporing, speurwerk en beveiliging/surveillance verder te optimaliseren ten einde het welzijn van de dieren te blijven waarborgen.

Looptijd: 01-12-2021 t/m 30-11-2022

Zowel binnen als buiten de paardensector is de aandacht voor paardenwelzijn aan het toenemen. Dit blijkt uit one-issue topics als aandacht voor toegang tot water in periode van droogte en meer activistische aandacht voor bijvoorbeeld excessen in de springsport.

De Nederlandse paardensector heeft veel draagvlak in de maatschappij en wil dat behouden. Ontwikkelingen als een Keurmerk Paarden Welzijn worden breed gedragen in de georganiseerde paardenhouderij. Echter, de paardenhouderij is niet volledig georganiseerd en het beoordelen van paardenwelzijn wordt niet altijd objectief gedaan wanneer het dezelfde paardensector is die het welzijn van de paarden moet waarborgen.

De praktijk vraagt om een onafhankelijke expertraad voor paarden die advies kan geven over paardenwelzijn gerelateerde onderwerpen. Stakeholders binnen of buiten de paardensector (maatschappelijke organisaties / NGO’s) kunnen dit advies bij de raad aanvragen.

De organisatie en inrichting van de onafhankelijke expertraad voor paarden is de onderzoeksvraag van dit KIEM-2021 project.Eerste uitgangspunt voor een advies is dat de leden het advies geven op basis van (wetenschappelijke) feiten en hun eigen (internationale) expertise bezitten. Overige eisen zoals: organisatiestructuur, inbedding in of een nieuwe plek in de paardensector en werkwijzen worden beantwoord door het KIEM onderzoek. Het onderzoek wordt uitgevoerd door middel van interviews met verschillende stakeholders zowel binnen als buiten de paardensector.

Looptijd: 01-12-2021 t/m 31-12-2022

In Nederland krijgen jaarlijks 115.000 mensen te horen dat ze kanker hebben. Na kanker te hebben overwonnen worstelen deze mensen met terugkeer naar de maatschappij en het sociale leven. Naast fysieke klachten spelen hierbij ook mentale klachten en angsten een grote rol. De mentale klachten zijn vergelijkbaar met het verwerken van een trauma. Naast de medische zorg zijn deze mensen op zoek naar hulp voor het verwerken van het trauma en de mentale kracht vinden om verder te gaan. Bij het verwerken van trauma’s en de daarbij horende spanningen en onzekerheden kan de mens-dier interactie een belangrijke rol vervullen als social-support. In Nederland zijn ruim 1500 professionals werkzaam in de branche van paardondersteunde interventies. Paardencoaches ondersteunen mensen met mentale uitdagingen zoals PTSS, anorexia, burn-out, depressies. De groep paardencoaches en zorgverleners met interesse in het inzetten van paardencoaching bij het verwerken van trauma’s groeit snel. In hoeverre paardencoaching specifiek kan bijdragen aan het herstel van ex-kankerpatiënten in Nederland is echter onbekend. In dit KIEM project wil het consortium daarom inventariseren welke ervaringen er zijn onder paardencoaches met (ex-)kankerpatiënten en in hoeverre er vanuit de zorgverleners interesse is in mogelijkheden van paardencoaching voor (ex-)kankerpatiënten. Tenslotte wil dit consortium met een pilot ook inzichtelijk maken wat het effect is van paardencoaching op het mentale welbevinden van de ex-kankerpatiënt. Het consortium van dit KIEM project bestaat uit onderzoekers mens-dier interactie en dierondersteunde interventies van Aeres Hogeschool Dronten, Stichting Langs de Zijlijn, en paardencoaches en opleiders van Centrum voor Paardencoaching en van Caprilli Paardencoaching en Training.

Looptijd: 01-12-2021 t/m 01-04-2024

In Nederland worden naar schatting 450.000 paarden gehouden voor sport, recreatie, fok en handel. Een groeiend aantal wordt (ook) ingezet om mensen met een fysieke en/of mentale problemen te helpen. Deze dierondersteunde interventies hebben als uiteindelijke doel om verbeteringen te bewerkstellingen in de fysieke, sociale, emotionele en/of cognitieve gezondheid of functioneren van een persoon. Alhoewel de effectiviteit van de inzet van dieren in therapie en coaching vanuit wetenschappelijke studies beperkt is wordt de toegevoegde waarde van dieren door therapeuten, coaches en cliënten onderstreept. Het aanbod aan en vraag naar mogelijkheden voor dierondersteunde interventies met paarden groeit de laatste jaren dan ook exponentieel.

Uit gesprekken met brancheorganisaties, opleiders en mkb-ondernemingen die therapie met inzet van paarden en/of paardencoaching aanbieden blijkt dat er een dringende behoefte is aan een goed onderbouwde werkwijze voor het duurzaam inzetten van paarden. De geconsulteerde bedrijven en organisaties geven aan dat er overzicht ontbreekt van hoe paarden worden ingezet en wat de impact is op het paard. Daarnaast is er een sterke behoefte aan goed onderbouwde kennis en praktijktesten waarmee zij zélf het welzijn van paarden in de gehele sector beter kunnen waarborgen.

Het doel van dit project is om samen met het bedrijfsleven te komen tot een Gids voor Goede Praktijken waarin op basis van onderzoek en praktijkervaring richtlijnen en voorbeelden worden gepresenteerd die het welzijn van paarden ingezet bij coaching en therapie kunnen waarborgen. In het project gaan consortiumpartners data verzamelen over de inzet en het karakter van paarden in het werkveld, wordt beeldmateriaal verzameld en beoordeeld dat als trainingsmateriaal kan dienen voor de opleidingen tot paardentherapeut en –coach en wordt onderzocht of het mogelijk is om paarden te trainen om met behulp van een test aan te laten geven of ze klaar zijn voor een volgende sessie.

Meer informatie over dit project.

Looptijd: 01-05-2022 t/m 30-04-2024

In Nederland worden ongeveer 1,9 miljoen honden gehouden als gezelschapsdier, daarnaast worden ze in toenemende mate ingezet in dierondersteunde interventies. Alhoewel de effectiviteit van de inzet van dieren bij deze interventies vanuit wetenschappelijke studies beperkt is wordt de toegevoegde waarde van dieren door therapeuten, coaches en cliënten onderstreept. De inzet van honden bij Animal Assisted Interventions (AAI) is een dyadische gebeurtenis waarbij de belangen van zowel het dier als de cliënt continu in ogenschouw genomen moeten worden. Een gebrek aan een wetenschappelijk onderbouwd kader voor AAI kan leiden tot praktische, ethische en veiligheidsrisico’s voor therapeuten, begeleiders en cliënten.

Gesprekken met aanbieders van interventies beamen de sterke groei en laten zien dat er in de branche een beweging en verlangen bestaat tot professionalisering en samenwerking. Iedere organisatie houdt zijn eigen, deels op ervaring berustende, richtlijnen aan op gebied van welzijn en ethiek. Er is behoefte aan een transparante en goed onderbouwde werkwijze waarmee het welzijn van honden in de praktijk van dierondersteunde interventies gewaarborgd kan worden.

Het doel van dit project is om een bijdrage te leveren aan het professionaliseren van het werkveld door inzicht te geven in de impact die dierondersteunde interventies op honden kunnen hebben, welke waarden en normen we daarvoor willen hanteren en hoe ethische vraagstukken bespreekbaar gemaakt kunnen worden. Om dit te bewerkstelligen wordt er een methode ontwikkeld om de belasting van de honden tijdens een sessie te monitoren, inclusief digitaal scoringsformulier. De huidige belasting in de praktijk wordt in kaart gebracht en er worden met behulp van professionals grenswaarden voor de mate van belasting bepaald. Om tot een ethisch afwegingskader te komen worden praktijkcasussen, waarbij het belang van de zorgbehoevende mens conflicteert met het welzijn van de hond, geanalyseerd. Dit proces staat onder begeleiding van deskundigen op het gebied van dierethiek.

Looptijd: 01-06-2022 t/m 01-04-2024

Het doel van het onderzoek is om te inventariseren wat het risico is op welzijnsaantasting bij het gebruik van hulp- en trainingsmiddelen bij het trainen van honden en paarden voor specifieke gebruiksdoeleinden. Omdat het risico op welzijnsaantasting bij het gebruik van een hulp- of trainingsmiddel ook grotendeels afhangt van hoe en wanneer het wordt gebruikt, wordt ook de kennis van het herkennen van gedragssignalen van honden en paarden en het gebruik van leertheorieën bij trainers geïnventariseerd. Dit zal bijdragen aan meer bewustwording van het correcte gebruik van hulp- en trainingsmiddelen bij trainers. Het onderzoek richt zich op de diersoorten hond en paard. Dit onderzoek wordt uitgevoerd voor het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit.

Voor het onderzoek zijn twee hoofdvragen geformuleerd: (1) Welke kennis is er aanwezig bij trainers van honden en paarden over het herkennen van emoties en het gebruik van leertheorieën? (2) Welke hulp- en trainingsmiddelen vormen een risico op welzijnsaantasting bij het trainen van honden en paarden?

Looptijd: 01-06-2022 t/m 01-12-2023

De afgelopen jaren is de discussie over de noodzaak van een SLO in de paardensport steeds relevanter geworden en zal naar verwachting de komende jaren een kernthema zijn. Zoals vermeld door de Chief Executive van World Horse Welfare4, Roly Owers, tijdens zijn presentatie aan de FEI General Assembly op 21 november 2017 in Montevideo (URU), varieert het beeld zeker per cultuur, maar in veel landen is er een groeiende opvatting dat paardensport (of elk gebruik van paarden), vooral voor winst of amusement, wreed en onaanvaardbaar is. Deze groeiende beweging om de rechten van dieren te erkennen wordt vaak verward met dierenwelzijn. Dit is waar het concept van SLO relevant lijkt in de paardensport. Het gaat niet alleen om het maken van de juiste ethische keuzes voor de paarden, maar het gaat er ook om rekening te houden met de veranderende houding van de samenleving, die zeker aan het verschuiven is en daarbij gevoed wordt door de commercialisering en professionalisering van de sport en de evolutie van technologie en sociale media. Het onderzoek heeft verschillende rapporten opgeleverd met resultaten van grootschalige surveys, verschillende presentaties op General Assembly en het Sports Forum en een eindrapport.

Dit project is in opdracht van de FEI uitgevoerd. Alle informatie en opgeleverde documenten zijn hier te vinden.

Looptijd: 01-0-2023 t/m 01-09-2024

Overal om ons heen komen we contact met dieren. Dieren betekenen veel voor mensen, maar ook andersom betekenen wij veel voor dieren. Gehouden dieren zijn afhankelijk van ons voor hun voeding en verzorging, maar ook dieren in natuurparken zijn van ons afhankelijk, want moeten we nu wel of niet bijvoeren in schrale tijden? Op veel verschillende manieren beleven we plezier aan dieren, in sport of recreatie of gezelschap. Soms hebben we zoveel over voor dieren dat we aan het vermenselijken zijn, en is dat altijd goed voor het dier? Als wij iets mooi vinden, is dat niet in strijd met het welzijn of gezondheid van het dier? En kunnen we dieren wel goed lezen? Weten we wat ze bedoelen?

In het vakgebied dierenwelzijn wordt gekeken hoe we het beste voor onze dieren kunnen zorgen, wat de behoeften zijn van de dieren, niet alleen fysieke behoeften zoals goede voeding en een schuilstal, maar ook aandacht voor het mentale welbevinden. Met dit startproject willen we een documentaire maken van ongeveer 20 minuten waarbij zaadjes geplant worden en haakjes gegeven worden voor docenten om met de studenten en leerlingen in gesprek te gaan over dierenwelzijnsissues en dilemma’s. Hieraan gekoppeld kunnen we verwerkingsopdrachten maken voor verschillende niveau’s en opleidingen binnen Aeres die les geven in dierenwelzijn. Een mooi voorbeeld van zo een documentaire waar we nu graag gebruik van maken is Het misverstand dier. Deze is echter al behoorlijk verouderd want is in 2012 geproduceerd door het ministerie van LNV met de faculteit Diergeneeskunde.

Met deze documentaire hopen bij de dragen aan de groende veranderaar die met oog voor dierenwelzijn de toekomst in kijkt. Dit project wordt gefinancierd vanuit Ontwikkeling en Innovatie Aeres.

Looptijd: 01-0-2023 t/m 01-07-2024

In een gemeente zijn dieren vaak aanwezig als huisdieren, vee of in het wild levende dieren. Het welzijn van deze dieren is een belangrijke verantwoordelijkheid voor zowel de gemeente als haar bewoners. Dierenwelzijn heeft betrekking op de manier waarop dieren behandeld worden en hoe hun fysieke en mentale behoeften worden vervuld. Het is daarom belangrijk dat gemeenten beleid hebben om ervoor te zorgen dat dieren op een verantwoorde en humane manier worden behandeld en dat hun welzijn wordt beschermd.

In 2021 heeft de gemeente Dronten haar eerste nota Dierenwelzijnsbeleid opgeleverd. Het doel van deze nota was om de huidige werkwijze te formaliseren waardoor de regievoering en samenwerking in de keten van uitvoering van dierenwelzijnstaken worden geborgd. In de nota was een werkwijze beschreven waarmee op een optimale wijze uitvoering gegeven kon worden aan deze wettelijke taak zoals beschreven in Burgerlijk wetboek.

De onderzoeksvraag van dit project is: Hoe wordt het huidige dierenwelzijnsbeleid in de gemeente Dronten nageleefd en beleefd? Het onderzoek zal:

1. een beschrijving geven van hoe het huidige dierenwelzijnsbeleid wordt ervaren door de diverse stakeholders
2. een beschrijving van hoe inwoners van de gemeente Dronten het dierenwelzijnsbeleid ervaren of er kennis van hebben opleveren.