Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (2023) had in 2022 13.8% van de 12- tot 16-jarigen overgewicht. Gewoontes, de fysieke omgeving en de sociale omgeving bepalen voor een groot gedeelte (eet)gedrag. Omdat scholieren een groot gedeelte van hun tijd doorbrengen op school, een specifieke fysieke en sociale omgeving, is dit een bepalende factor in hun gedrag en gewoontes. De invloed van de schoolomgeving is echter onvoldoende in kaart gebracht.
Aeres Hogeschool staat midden in de samenleving. Een samenleving die complex is, veel uitdagingen kent en ambities heeft. Om aan die samenleving bij te dragen, sluiten wij aan bij de Sustainable Development Goals (SDG’s), ontwikkelingsdoelen die van de wereld in 2030 een betere plek willen maken door aandacht te vragen voor mensenrechten, economische groei, vrede, veiligheid en klimaat. Binnen dit project werken wij aan onderstaande SDG's.
Het doel
Het Lectoraat Stedelijke Voedselvraagstukken brengt in kaart hoe de voedselomgeving in en rondom de school van jongeren eruitziet. Hiermee willen we het gedrag en de keuzes van scholieren binnen hun voedselomgeving beter begrijpen. Toegenomen begrip van de keuzeproces en de percepties van scholieren kan worden gebruikt om hen door middel van interventies bij te sturen richting een gezondere keuze.
Het onderzoek
Het onderzoek naar het voedselgedrag van scholieren in en om de schoolomgeving bestaat uit verschillende sub-onderzoeken.
- We hebben samen met de stichting Samen Tegen Voedselverspilling focusgroepen georganiseerd op middelbare scholen om in kaart te brengen hoe scholieren naar voedselverspilling kijken.
- We gebruiken ook focusgroepen om te onderzoeken wat verschillende interventies op scholen hebben bewerkstelligd en hoe leerlingen op die interventies terugkijken.
- We hebben in de schooltuin op Utopia eiland twee onderzoeken verricht. In het eerste hebben we onderzocht hoeveel en hoe intens scholieren bewegen tijdens het schooltuinieren. Het tweede was een photovoice studie, om in kaart te brengen wat basisschoolleerlingen in de schooltuin hebben geleerd.
- Het voedselkeuzegedrag van mbo-studenten wordt in kaart gebracht binnen het MAP project door middel van focusgroepen en interviews.
- 350 Flevolandse technasia leerlingen deden een Onderzoek en Ontwerp opdracht over voedselverspilling. Ze onderzochten hun voedselverspilling thuis en bedachten manieren om verspilling tegen te gaan. Het lectoraat, de gemeente Almere en Flevo Campus waren opdrachtgever van de opdracht. Wij verwerken momenteel de data die de leerlingen hebben verzameld.
- Tenslotte vinden er ook focusgroepen waarin we onderzoeken hoe middelbare scholieren aankijken tegen plantaardige eiwitten.
Sommige van deze deelonderzoeken vormen (ook) onderdeel van andere projecten van het lectoraat.
De (verwachte) resultaten
Onze verschillende onderzoeken hebben uiteenlopende resultaten:
- Allereerst blijkt uit het onderzoek naar jongeren en voedselverspilling dat leerlingen worstelen met voedselverspilling: ondanks dat ze het proberen te beperken, zorgt de onvoorspelbaarheid van het leven toch voor de nodige verspilling.
- Uit het schooltuinonderwijs kwam naar voren dat het scholieren veel bijbrengt en hen dichterbij de natuur kan brengen, omdat zij meer leren over het groeiproces van gewassen. Bovendien is de activiteit actief en nodigt het kinderen uit tot bewegen. Daarmee kan schooltuinonderwijs een goede aanvulling zijn op het reguliere bewegingsonderwijs.
- Van de andere sub-onderzoeken kunnen we nog geen resultaten delen omdat die projecten nog lopen
De financiering
De studies worden bekostigd vanuit het Lectoraat Stedelijke Voedselvraagstukken, de gemeente Lelystad, de gemeente Almere, Duurzaam Door en SIA.