Leerlingen aan het koken
  • Lectoraat: Meest verbonden met het lectoraat Stedelijke Voedselvraagstukken
  • Duur project: Programma dat loopt sinds 2012
Contactpersoon: Nicolette van de Kamp

Over het onderzoek

Duurzaam Door

DuurzaamDoor is een landelijk kennisprogramma voor sociale innovatie dat de ontwikkeling naar een groene, duurzame economie wil versnellen en doorbraken helpt realiseren. DuurzaamDoor brengt overheden en maatschappelijke initiatieven samen. Leren en samenwerken staat hierin centraal. Daarvoor gebruikt DuurzaamDoor sociale instrumenten op het gebied van samenwerken, netwerken en leren. Co-creatie is een belangrijk onderdeel van DuurzaamDoor : “het vormen van coalities die aan een gezamenlijke opgave werken”. De transitie naar duurzame samenleving is nodig, maar heeft alleen kans van slagen als we het ook samen doen.

Duurzaam Door Flevoland

Duurzaam Door Flevoland bestaat al 12 jaar uit een stevig consortium met partners vanuit alle O’s. Met als gezamenlijke opgave om op basis van co-creatie en sociale innovatie te komen tot duurzame transities en het versnellen van duurzame ontwikkelingen. 

Duurzaam Door en Jong Leren Eten 

Duurzaam Door is een 'kennis- en innovatieprogramma' en heeft de focus op 'leren en innoveren'. Daarbij richt Duurzaam Door zich op het versnellen van duurzaamheidstransities via sociale innovatie en co-creatie, met de focus op maatschappelijk initiatieven. Het programma werkt aan duurzaamheidsvraagstukken die vragen om een integrale oplossing en alleen op te lossen zijn met betrokkenheid van verschillende stakeholders. Oplossingen waarvoor geen blauwdrukken bestaan en waarvoor een ‘al lerende en al doende’ benadering passend is. Het gaat om bewustwording, inzicht en competenties verwerven, kennis opdoen, uitwisselen, delen, opschalen en omzetten in handelingsperspectief. 

Aeres Hogeschool staat midden in de samenleving. Een samenleving die complex is, veel uitdagingen kent en ambities heeft. Om aan die samenleving bij te dragen, sluiten wij aan bij de Sustainable Development Goals (SDG’s), ontwikkelingsdoelen die van de wereld in 2030 een betere plek willen maken door aandacht te vragen voor mensenrechten, economische groei, vrede, veiligheid en klimaat. Binnen dit project werken wij aan onderstaande SDG's.

SDG 3,4,10,11,12,17 

Het doel

Duurzaam Door zich op het versnellen van duurzaamheidstransities via sociale innovatie en co-creatie, met de focus op maatschappelijk initiatieven.
De aanvraag van Duurzaam 2023-2024 bestaat uit 5 deelprojecten en bouwt nadrukkelijk voort op de resultaten van voorgaande projecten. De overkoepelend doelstelling is: 

Het bijdragen aan duurzame verbinding, (gedrags)verandering en transitie op alle niveaus, middels participatieve Flevolandse voedselinterventies.

Deelproject 1: Onderzoek effecten ‘voedseleducatie’ interventies onder jongeren 
Doelstelling: Middels participatief onderzoek met VO / MBO jongeren leren hoe de huidige interventies gericht op voedselbewustzijn beter zijn af te stemmen op de jongeren zelf, zodat de effectiviteit van de interventies inzichtelijk wordt en kan worden verhoogd
Deelproject 2: Boer en burger bij elkaar thuis 
Doelstelling: het verbreden van de verbinding die educatieboerderijen hebben met schoolklassen (relatie educatieboer <-> school), naar  de verbinding  met kinderen en ouders thuis (relatie boer <-> burger).
Deelproject 3: Eetbare vergroening op / rondom het schoolplein i.s.m. de buurt & welzijnsorganisaties
Doelstelling: Met eetbare vergroening op en rondom het schoolplein de transitie naar een groen en gezonde schoolomgeving versnellen en natuur- en voedseleducatie binnen het onderwijs borgen
Deelproject 4: Visie en doorontwikkeling Duurzaamheidseducatie Voortgezet- en Beroepsonderwijs- 
In co-creatie met scholen en relevante partners komen tot een gezamenlijke visie en methodiek om duurzaamheidseducatie structureel te verankeren in het Flevolandse voortgezet & beroepsonderwijs, dit in verbinding met duurzaamheidsvraagstukken uit de maatschappij, het werkveld en overheidsbeleid, oftewel uit het echte leven en de echte wereld.
Deelproject 5: Boer&Buur met natuur in Flevoland
Doelstelling: de transitie naar natuurinclusieve landbouw versnellen met een beweging van onderop;
“We brengen boeren en betrokken burgers dichter bij elkaar om duurzame voedselinitiatieven van onderop te realiseren. Wezenlijk natuurherstel en een goed perspectief voor boeren gaan daarin hand in hand”.

Het onderzoek

De overgang naar een duurzame, groene economie vereist een verbinding tussen economische, ecologische en maatschappelijke doelen. Dit vraagt om een gelijkwaardige inzet van alle partners, dus alle 6 O’s. Binnen het programma DuurzaamDoor werken partners en projectdeelnemers vanuit alle O’s gelijkwaardig als consortium samen, op basis van  ‘coalitie- co-creatie-  en cofinanciering’:

  • overheden (Rijksoverheid en andere overheden)
  • ondernemers
  • onderwijs
  • onderzoek
  • 'onderop' (burgerinitiatieven, maatschappelijke organisaties)

Daarbij wordt een samenhangende aanpak gehanteerd die door de coalitiepartners gezamenlijk opgezet, gedragen en uitgevoerd wordt. Hierbij bundelen we, ieder vanuit onze eigen plek in de samenleving, onze krachten om de gewenste verandering te versnellen of versterken. Dit zijn krachten zoals: kennis, vaardigheden, maatschappelijke invloed, financiën, menskracht, het matchen van vraag en aanbod en verbinden van netwerken. Duurzaam Door is een dynamisch programma waarin we nieuwe projectideeën, initiatieven of ontwikkelingen verkennen die mogelijkerwijs bijdragen aan de beoogde transities. Op basis van een helder afwegingskader en bij voldoende draagvlak werken we deze ideeën en initiatieven uit tot gezamenlijke nieuwe projecten binnen onze 4 jarige programma periodes. Na elke 4 jaar evalueren we en stellen we in gezamenlijkheid het programma kader bij waar nodig. 

De (verwachte) resultaten

Highlights 2021 – 2023

  • Ontwikkeling van een divers voedseleducatie aanbod, dat ontsloten wordt aan alle Flevolande basisscholen via de samenwerking met NDE partners  en een netwerk van opdrachtgevers, excursieplekken en gastdocenten.
  • Een professioneel dekkend Flevolands netwerk van gecertificeerde educatieboerderijen in Flevoland
  • Participatie trajecten met jongeren vanuit het VO en beroepsonderwijs in Flevoland, in relatie tot voedselvraagstukken door middel van challenges, projectweken en andere co-creatie trajecten in samenwerking met ondernemers, overheden en andere O’s .
  • Verbinding van “leerling populaties” en studenten  aan onderzoeksprojecten en lectoraten, via de verschillende deelprojecten binnen Duurzaam Door
  • Visie op en doorontwikkeling van Duurzaamheidseducatie VO – MBO – HBO in Flevoland (LvDO)

De financiering

Duurzaam Door bestaat uit consortiumpartners die in gezamenlijkheid zorg dragen voor de financiering van de uitvoeringsprojecten. Elke partner committeert zich aan de programmaperiode van 4 jaar en draagt jaarlijks 7500 euro bij. De Provincie draagt jaarlijks 50.000 euro bij. Daarnaast financiert het programma Jong Leren Eten onderdelen van de projecten die bijdragen aan de ontwikkeling van kennis en vaardigheden onder jongeren in relatie tot gezond en duurzaam voedsel.

Wat levert het onderzoek op voor de sector?

Duurzaam Door werkt aan duurzaamheidsvraagstukken, zowel top-down als bottum-up. Juist door co-creatie met alle O’s  participeert iedereen vanuit een eigen rol en is de output ook van waarde voor elke participant. Door gezamenlijk te werken aan transitie opgaven en krachten te bundelen, vindt versnelling plaats en doorwerking op verschillende (schaal)niveaus. Vanuit Duurzaam Door vindt in de samenwerking met gemeentes en provincie praktische doorvertaling van beleidsthema’s plaats, in relatie tot voedsel, gezondheid en duurzaamheid. 

De opgedane praktijkkennis, inzichten en leerervaringen vanuit de projecten, alswel het brede samenwerkingsnetwerk, wordt op verschillende manieren verbonden en geïntegreerd binnen het hbo, mbo en voortgezet onderwijs- in Flevoland.”
Binnen Duurzaam Door is jongerenparticipatie een belangrijk aandachtspunt. Jongeren worden betrokken en ingezet bij echte duurzaamheidsvraagstukken uit de praktijk. 
Daarbij worden jongeren geëquipeerd met kennis en vaardigheden voor een duurzame levensstijl (burgerschap) en anderzijds worden ze betrokken bij duurzame beroepen van de toekomst / duurzaam ondernemen.  

Hoe komt het onderzoek terug in het onderwijs van Aeres Hogeschool Almere?

Verbinding onderwijs via

  • Stages / afstudeeropdrachten studenten
  • Verbinding onderwijs aan maatschappelijke vraagstukken en opdrachtgevers
  • Expertise ontwikkeling docenten / onderwijs door participatie in projecten 

Samenwerking onderwijs

  • Koppeling opleiding Biologie, Voeding en Gezondheid
  • Koppeling modules PUVO, HEGO, HSEG, HEEN
  • Stages, groepsopdrachten, afstudeeronderzoek studenten
  • O&O opdrachten (voedselverspilling en eiwittransitie)
  • Samenwerking voortgezet onderwijs (o.a. Techniasia) en beroepsonderwijs (VMBO en MBO / ROC)

Koppeling lectoraten en onderzoek

Met welke partners wordt het onderzoek uitgevoerd?

Onderstaande partijen zijn consortiumpartner en zijn gecommitteerd vanuit de gezamenlijke uitgangspunten : 'coalitie- co-creatie-  en cofinanciering’

Via deze partners is een actieve kring van ondernemers, partners, netwerken en organisaties gekoppeld, die participeren binnen de verschillende projectactiviteiten. Binnen de projecten wordt onder meer actief samengewerkt met de volgende partners: NDE partners (IVN en Stad&Natuur), Technasia netwerk Flevoland, GGD Flevoland, JOGG, Het Voedingscentrum, de WUR, The Waste To Success, Flevo Campus, Flevofood, De Lelystadse Boer, Kom bij de Boer, Boerderij Educatie Nederland. Landelijk is het programma Duurzaam onderdeel  van LNV en in het verlengde van RVO.