Natuurinclusief door schalen heen
Het natuurinclusief maken van onze steden is geen keuze meer maar bittere noodzaak om de biodiversiteit en het welzijn te versterken en klimaatverandering op te vangen. Natuurinclusief maken van woningen, straten tot aansluiting op de stedelijke groenstructuur is de uitdaging waar we voor staan. De biodiversiteit komt het beste tot bloei door samenhang ertussen te stimuleren maar hoe is dit te realiseren?
Het onderzoek bevat drie casussen die de belangrijkste schaalniveaus van gebiedsontwikkeling vertegenwoordigen: Spoorzone Waarder (gebouw), Knowledge Mile Park - KMP – Amsterdam (straat), en Almere Centraal-Pampus (gebied). De casussen belichten veelvoorkomende typen ingrepen, zoals kleinschalige nieuwbouw, verbetering van de publieke ruimte, en binnenstedelijke woningbouw. Ondanks dat elke case een eigen thematisch zwaartepunt had - biobased materialen (Spoorzone Waarder), natuurlijke vergroening (KMP), en governance (Almere) - heeft via deelonderzoeken en tussen hogescholen veel kruisbestuiving plaatsgevonden.
Leren centraal
Penvoerder Gideon Spanjar, lector Innovatie & Groenstedelijke Ruimte bij Aeres Hogeschool en senior onderzoeker aan de Hogeschool van Amsterdam licht toe: “Stedelijke natuur ontwikkelen en biobased bouwen zijn urgente en complexe uitdagingen niet alleen in uitvoering maar ook zeker in beleid. Daarom hebben we het leren centraal gezet in dit project en gefaciliteerd door het organiseren van versnellingssessies met het consortium van (semi)overheden, gespecialiseerde bedrijven en kennisinstituten.”
Dit leverde volgens Spanjar gelijk waardevolle inzichten en resultaten op voor niet alleen het onderzoek maar ook het onderwijs legt hij uit: “De bevindingen kwamen terug in de hogescholenleeromgeving waar per semester zo’n 25 studenten van biologie, architectuur tot stedenbouw, werkten aan het gezamenlijk opbouwen van nieuwe kennis. Dit ontwikkelde zich spontaan en zien we als een mooi resultaat.”
Lessen
De whitepaper geeft de belangrijkste resultaten en lessen hiervan weer en werd vorige week gepresenteerd op de slotbijeenkomst van het project in het Natural Pavilion te Almere. Het onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat woningen bouwen met biobased bouwmaterialen en natuurontwikkeling vaak gescheiden ambities zijn maar dat het tal van synergievoordelen biedt als deze integraal worden opgepakt. Zo kunnen de ontwikkelde gevels van biocomposiet voor onderstations langs het spoor schuilplaatsen bieden voor diverse insecten en vogels.
Wees duidelijk welke natuurinclusieve ingrepen verplicht zijn is een uitkomst van de casus Almere Centraal. Een compact puntensysteem kan een basis zijn voor de ontwikkelaar met voldoende ruimte voor ontwerpers om hier invulling aan te geven. Gebruik hierbij ecosysteem diensten als basis voor aanbestedingen en het stroomlijnen van projectambities. Monitor zoals op de Knowledge Mile Park vervolgens de effecten van de gebiedsontwikkelingen voor en (lang) na realisatie voor vasthouden van de kwaliteit.
 |
Download de publicatie hier |
Totstandkoming project
Het tweejarige onderzoeksproject Natuurinclusieve Gebiedsontwikkeling is tot stand gekomen door Centre of Expertise Groen (CoE) en gefinancierd door het programma Praktijkkennis voor Voedsel en Groen (PVG) van Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
